Voor mij als Stadjer (Groninger dus) was het Oostermoer Feest een fascinerende belevenis. Een hele week lang was Eext omgetoverd in schouwspel waarbij de straten versierd waren en vonden er dagelijks evenementen plaats in het teken van de Oostermoer, waarbij het agrarisch aspect niet geheel onbelicht is gebleven. Prachtig is de saamhorigheid op straatniveau in de voorbereiding en tijdens het feest. Dergelijke saamhorigheid vind je niet veel in de stad…
De wat minder jonge generaties zullen ze wellicht nog meegemaakt hebben op de lagere school: de schoolplaat. In de tijd van voor de digiborden, Prezi’s en Cahoot was dit de enige vorm van aanschouwelijk onderwijs (afgezien van wat ‘mijn’ meneer de Vries van klas 4 ons leerlingen bood door ons onder schooltijd mee te nemen de stad in, voor een bezoek aan de Prinsentuin of het beklimmen van de Martinitoren). Nu wil het feit dat mijn gepensioneerde vader zich ontwikkeld heeft tot een autoriteit op het terrein van de schoolplaat.
Welnu, mijn escapades richting Eext waren voor hem voldoende aanleiding om mij attent te maken op twee schoolplaten waar het dorp Eext op voorkomt. Beide zijn uitgegeven door J.B. Wolters te Groningen en geschilderd door Bernardus Bueninck. Van deze illustrator is bekend dat hij nauwkeurig schilderde zonder al te veel ‘dichterlijke vrijheden’. Daarom is het interessant om te kijken waar de platen geschilderd zijn.
In mei 2020 kwam ik tijdens een solo wandeling bij hunebed D14 (tussen Eext en Gieten) terecht. Ik trof daar een karakteristiek persoon, die meteen op mij afkwam en allerhande feiten vertelde over het hunebed.
Al gauw bleek de man een self-made hunebed expert. Le Coc Sportif trainingsbroek, blauwe jas met in het borstzakje een pinpas (een kleine disonant in het plaatje), sandalen waarin voeten met achterstallig onderhoud en stevig bebaard. Hij was echt boos op de ‘geleerde heren’ die hunebedden beschouwden als begraafplaatsen. Nee, het waren prehistorische kroegen, waar vertier was. En waar kinderen gebaard werden, en gevreeën (daar staat de X in EeXt voor). Ze lagen vaak midden tussen de dorpen in, als ontmoetingsplaats. Bij opgravingen zijn kommen gevonden waaruit bier gedronken werden en geroosterde nootjes gegeten werden (eikels kun je eten en koffie van zetten mits je ze roostert). Hij vertelde dat hij bezig was de hiërogliefen op deze kommen te ontcijferen. Hij meldde dat de hunebedstenen vaak in de vorm van dieren zijn. Zo is één van de stenen van D14 een mamoetkop (het oor is afgebroken). Uit vergelijk met de eerste foto’s blijkt dat de stenen behoorlijk aan erosie onderhevig zijn en het is daarom niet meer goed te zien.