Landkaarten hebben een onweerstaanbare aantrekkingskracht op mij. Bij een bezoek aan onbekend gebied is het eerste dat ik doe: topografische kaarten regelen. Niet alleen om routes uit te zetten maar ook voor het ontdekken van interessante kenmerken in het landschap. Als je daarnaast goede historische kaarten hebt dan kun je ook de ontwikkeling van het landschap zien. Zo heb ik ‘ontdekkingstochten’ ondernomen op Curacao aan de hand van de Werbata kaart uit 1910, van niet heel erg lang na de koloniale periode.
In een periode waarin alles gedigitaliseerd wordt zijn blijkt er een rijkdom te zijn aan kaartmateriaal waarop de omgeving van Eext natuurlijk niet ontbreekt. Aandacht voor twee bijzondere websites.
Kadaster anno 1832
De eerste site is https://hisgis.nl/projecten/drenthe/. Op deze site vind je verschillende kaarten, onder meer de marken indeling en… het eerste kadaster uit de tijd van Napoleon, 1832, gedigitaliseerd. Bebouwing is aanklikbaar, je krijgt dan de eigenaar te zien. Zo woonde op de plek van het huidige eetcafé Homan een landbouwer met de naam Evert Jannes Homan.
Is natuurgebied tegenwoordig een schaars goed, in 1832 waren echter grote delen van midden Drenthe heide (licht paars). Eext is een klein dorp. Rondom Eext en Gieten vind je bouwland (beige) en bos (donker groen). Het Zwanemeer bos was er al, het Evertsbos nog niet.
Dit is ongeveer de periode van Egbert van Drielst.
Topo Tijdreis
De tweede website https://topotijdreis.nl/. Deze site biedt topografische kaarten van ca 1850 tot nu. De plaat hierboven en hieronder zijn uitsnedes genomen van deze site met natuurlijk het dorp centraal.
Dit is de eerste topografische kaart waarop Eext gedetailleerd te zien is. De kaart correspondeert goed met de kadasterkaart qua bebouwing.
Deze kaartuitgifte betreft de eerste militaire stafkaarten en zijn behoorlijk nauwkeurig. Zie ook de download link onder aan de pagina.
Tussen 1875 en 1918 verandert er niet veel. Er is enige nieuwbouw aan de zuidwestelijke uitvalswegen.
In deze periode wordt beperkt uitgebouwd in oostelijke richting. Everts is begonnen met bosaanplant (niet zichtbaar)
Zowel Eext als Gieten expanderen. De N34 is een feit en de N33 vordert ook al aardig. Everts vordert met de aanplant van zijn bos.
Nieuwbouw aan de westzijde
Gemeente Atlas van Nederland 1868
In 1868 wordt er een Gemeente Atlas van Nederland uitgegeven, naar de hand van Jacob Kuyper. Eext valt onder gemeente Anloo. De kaart blijkt bij kalibreren niet heel erg nauwkeurig te zijn ingetekend.
Bonneblad ‘Anlo’
Je kunt het bonneblad 152/’Anlo’ uit 1918 in het OZF4 formaat downloaden. De kaart kun je gebruiken in Oziexplorer.